هفته نامه آیینه یزد

نگاهی به برگزاری نمازجماعت در مدارس

سال‌ها است برای بهتر برگزار شدن مراسم نماز جماعت در آموزشگاه‌ها اظهارنظرهایی مطرح می‌گردد و مسئولان امر در این زمینه برنامه‌هایی تنظیم و در حد توان آن را به اجرا در می‌آورند. بسیاری از موسسات آموزشی نمازخانه مناسب یا محلی برای برگزاری نمازجماعت ندارند، فرش و موکت و وسایل در حد مورد نیاز مهیا نیست، بعضی مدارس از داشتن امام جماعت محروم هستند یا عده‌ای از آنها نمی‌توانند پاسخگوی سؤالات نوجوانان و دانش‌آموزان باشند مدیران ذی‌ربط در آموزش‌وپرورش و تمام سازمان‌ها و نهادهای تبلیغاتی و فرهنگی که باید در امر توسعه و ترویج فرهنگ نماز فعالیت نمایند بعد از گذشت 38 سال از پیروزی انقلاب اسلامی بدین نکته پی‌برده‌اند که انجام فرایض عبادی ازجمله نماز صرفاً با دستورالعمل، بخشنامه، فرمان و برگزاری نشست و همایش صورت نمی‌گیرد و علاوه بر آن سازوکاری دیگر می‌طلبد. چند سال قبل حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسن قرائتی اعلام نمود نیمی از جوانان نماز نمی‌خوانند که نویسنده در حال حاضر از کاهش یا افزایش این آمار اطلاع رسمی ندارد.
«رئیس ستاد اقامه نماز از وضعیت نمازخواندن در کشور ابراز نگرانی کرد و گفت: متاسفانه وضع نماز در کشور خوب نیست و نیمی از جوانان ما نماز نمی‌خوانند. محسن قرائتی اظهار کرد: بنده از قرآن کریم 200 آیه در زمینه کار فرهنگی درآوردم که یکی از آیات قرآن کریم به شراکت در کار فرهنگی اشاره دارد. اگر می‌خواهید کار فرهنگی انجام دهید نگاهی به این آیات بیندازید زیرا انجام کار فرهنگی به صورت تنهایی نمی‌شود. وی درباره نحوه اجرای کارهای فرهنگی افزود: کار فرهنگی باید روان باشد، همچنین هنر باید به گونه‌‌ای باشد که فرد زود متوجه آن شود. هر ابتکاری هنر نیست و نباید در هنر با الفاظ بازی کرد. رئیس ستاد اقامه نماز کشور گفت: هنر فقط شعر و سرود و تنبک نیست و هنر واقعی باید از اینها خارج شود. همچنین رمز بی‌مسجدی ما، وجود مساجد گران قیمت است. مساجد ما الان مانند کاروان شاه عباسی است.»(1)
خواندن نماز اول وقت و برگزاری مراسم برپایی نماز جماعت در ادارات و موسسات آموزشی اقدامی ارزشمند و در یک کشور اسلامی نشان از توجه و عنایت مردم به انجام فریضه واجب و مهمی چون نماز دارد اما شرکت کارمندان یا مدیران سازمان‌ها و نهادها در جلساتی که در ساعات اداری تشکیل می‌گردد اعم‌از اینکه به مداحی، روضه‌خوانی، خواندن دعا یا تفسیر قرآن بپردازند و ارباب رجوع را پشت در نگه‌دارند نه تنها فایده‌ای بر این امور مترتب نیست بلکه نتیجه‌ای جز نگرانی و ناراحتی ندارد و بدبینی و اعتراض مراجعه‌کنندگان را افزایش می‌دهد. مقامات روحانی و اجرایی در هر منطقه باید براساس کمبودها در این زمینه‌ها برنامه‌ریزی دقیق و صحیح داشته باشند. نگارنده این سطور معتقد است برای رونق بخشیدن به امر برگزاری و ترویج و توسعه نماز جماعت در مدارس باید دولت و قوه مقننه با برنامه‌ریزی دقیق و با اختصاص بودجه و با پشتیبانی و مساعدت نهادهای فرهنگی و تبلیغی طی چند سال بدون این‌که توپ را در زمین یکدیگر بیاندازند ترتیبی اتخاذ نمایند تا در آموزشگاه‌ها نمازخانه مناسب با امکانات ضروری و مورد نیاز احداث گردد و امامان جماعت نیز علاوه بر برگزاری نماز پاسخگوی پرسش‌های مذهبی و پرورشی نوجوانان باشند به گونه‌ای که رفتار و کردارشان نیز با حضور در آموزشگاه‌ها و شرکت در مراسم مذهبی و دینی الگو و سرمشق قرار بگیرد.
پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) می‌فرماید: «نماز کسی که پیرو نماز نمی‌باشد، نماز نیست. و پیروی از نماز به اینست که نمازخوان را از زشتیها و ناهنجاری‌ها بازدارد، به این معنا که نماز -چنانکه در قرآن کریم تصریح شده است- بازدارنده از گناه باشد، و هرگاه کسی نماز بخواند و از گناهان دست نشوید، نمازش بدانگونه نیست که خداوند توصیف کرده است. پس اگر بعد توبه کند، و از گناه روی بگرداند، آشکار می‌شود که نماز برای او سودمند بوده و او را از گناه بازداشته است، اگرچه این توبه پس از مدتی باشد...
- اگر آنقدر نماز بخوانید که مانند زه کمان باریک شوید، و آنقدر روزه بگیرید که مثل کمان خمیده گردید، خداوند از شما نمی‌پذیرد مگر با پارسایی و پرهیزگاری...
- عبادت، با حرام‌خواری مانند ساختمان کردن بر روی ریگ است. نیز روایت شده: چون ساختمان کردن روی آب است...
مولای متقیان حضرت علی(ع) می‌فرماید: چه بسا روزه‌داری که از روزه‌اش جز گرسنگی و تشنگی بهره‌ای نمی‌برد، و چه بسا نمازگزاری که از نمازش جز بیداری و رنج نصیبی نخواهد داشت. خوشا خواب زیرکان‌ (که ترک معصیت می‌کنند)، و خوشا افطار آنان...»(2)
چند سال پیش مدیر یکی از دبیرستان‌ها می‌گفت: دانش‌آموزان را در سالن مدرسه جمع کردیم تا فردی که به همراه چند نفر از اداره آموزش‌وپرورش آمده بود برای آنان سخنرانی کند و به پرسش‌هایشان جواب دهد. هنوز به چند سؤال پاسخ نداده و وقت مجلس به آخر نرسیده بود، پایان جلسه را اعلام نمودند. عده‌ای از دانش‌آموزان با اعتراض و نگرانی هنگام خروج سخنران و ترک محل، مجدداً سؤالات مذهبی و سیاسی و اجتماعی پاسخ نداده را مطرح می‌کردند و خطاب به آن گوینده که به رئیس دولت اصلاحات و دکتر علی شریعتی اهانت کرده بود می‌گفتند شما می‌گویید: ما اسم سید محمد خاتمی را نبریم، چه کار کنیم ما همه او را دوست می‌داریم؟
حجت‌الاسلام والمسلمین ناصر نقویان ضمن تشکر از برگزار‌کنندگان مراسم یادبود آیت‌ا... هاشمی‌رفسنجانی می‌گوید: «مهم نیست میزبان این مجلس به کدام جناح و حزب و دسته‌ای وابسته است. آنچه این انقلاب را همچنان نگه‌ می‌دارد، اتحاد و همدلی است. نقویان با بیان اینکه فلسفه برپایی حکومت اسلامی، رسیدن به یک نظام مسلمانی است؛ نه داشتن ادعا برای حکومت، افزود: قرآن در بیان اهداف بلند مسلمانی اشاره می‌کند به تقوا و پرهیزکاری، اینکه چه کسی بیشتر نماز می‌خواند و حافظ قرآن است و چه کسی بیشتر به مکه و کربلا و مشهد رفته، اساسا مطرح نیست. بلکه در نظام مسلمانی، پاکی و پاکدامنی و درستی حرف اول را می‌زند. اگر خواستیم کار ملت و مملکت درست شود، باید دست هر کسی را که سودای خدمت دارد، فشرد. همین گونه است اگر کسی یک نگاه دوربینانه دارد که نظام اجتماعی کشور، مثل ساختمان پلاسکو در حال هشدار و بحران است، باید با کسانی که مثل آیت‌ا... هاشمی برای وضعیت کشور هشدار می‌دادند درست برخورد می‌شد. چون او باغبانی بود که نهال انقلاب با دستان پر از زخم و جراحت او کاشته شده بود و قطعا آن باغبان بیش از من و شما نگران این نهال بود. امروز باید دست هر کسی را که دلسوز نظام است به دوستی فشرد. رهبر معظم انقلاب در پیامی که به مناسبت ارتحال آقای هاشمی فرستادند، فرمودند اجتهادهای متفاوت چه اشکالی دارد؟ یک کسی اجتهاد متفاوتی دارد، اما در اصل نگه‌داشتن نهضت با ما همفکر است... استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه انقلاب ارث پدری کسی نیست، گفت: عهدنامه مالک اشتر را بخوانید. امیرالمومنین(ع) دایما افکار عمومی را به مالک اشتر سفارش می‌کند، نه چهار نفر خواص. می‌فرماید هوای توده مردم و افکار عمومی و فقرا را داشته باش. رهبر معظم انقلاب، سال گذشته در حرم امام(ره) روز 14 خرداد فرمودند که بیشترین تکیه و تاکید امام(ره) بر مردم و به خصوص بر فقرا و مستضعفان بود. وی اظهار کرد: چند وقت پیش خدمت ریاست محترم آستان قدس رضوی(ع) جناب آقای رییسی رسیدم و گفتم اگر خواستید این شهر مشهد، شهر امام رضا(ع) باشد، نباید یک فقیر در این شهر باشد، حالا فلان کنسرت هم پخش بشود یا نشود. اگر آن پخش شد، خطری برای این شهر نیست. بزرگ‌ترین خطر برای مشهد این است که دادگاه‌های آن شلوغ باشد. حالا مسوولان تشخیص دادند فلان کنسرت پخش نشود، خُب نشود. این استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه حقیقت دین یک چیز است و پوسته و ظاهرش چیز دیگر، گفت: می‌شود کسی بی‌دین باشد ولی تا آخر عمرش از دین بگوید. این کار بسیار ساده است. بیشترین کشوری که حافظ قرآن دارد عربستان است. اما دیدید که دو سال است که سر مردم یمن بمب می‌ریزند. یک چشمه از آن را نیز در فاجعه «منا» دیدید. ولی نماز هم در آن کشور خیلی خوانده می‌شود. وی تاکید کرد: اینکه ما مراقب نباشیم و گرفتار مرزبندی‌های ظاهری شویم و یکدیگر را متهم کنیم که تو مسلمان نیستی، تو کافری، تو انقلابی و ولایتی نیستی، آن وقت می‌بینیم ته کاسه دینداری چیزی نمانده است.»(3)
پایان کلام آنکه علاوه بر تهیه امکانات برای برگزاری نماز جماعت در آموزشگاه‌ها لازم است عده‌ای از روزنامه‌نگاران، نویسندگان، فعالان سیاسی، وابستگان و اعضای حزب و دسته و انجمن و دارندگان تریبون‌های رسمی، دین‌داری را مختص به گروه خود ندانند و در گفتار و نوشتار و اظهارنظرها مخالفان سیاسی را ضد انقلاب و بی‌دین خطاب نکنند، از دروغ و تهمت و افترا دوری کنند و برای پیشرفت کشور بیش از گذشته با یکدیگر همگام و همدل باشند. بیشترین توصیه و سفارش بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی رحمه‌ا... علیه اتحاد کلمه بود. ایشان اتحاد کلمه را رمز پیروزی انقلاب می‌دانستند و به واقع اتحاد و همدلی و همگامی آحاد ملت از همه اقشار و گروه‌ها و احزاب و گرایش‌ها و تفکرات هم، رمز تاسیس و پیروزی انقلاب و هم، رمز بقای آن است. همگان از خداوند بزرگ می‌طلبیم که وفاق و همدلی و اتحاد کلمه را در راه اعتلای کشور و پیشرفت بیشتر جمهوری اسلامی فرا راه ما مردم این سرزمین قرار دهد. 

مدیرمسئول

پی نوشتها :
1- شماره 334 آیینه یزد، مورخ 13/6/1392
2- «الحیاه»، استاد حکیمی، جلد 11، صفحات 43 و 44
3- سایت انتخاب